3 maart is de Internationale Dag van het Gehoor, een dag in het teken van gehoorverlies: wat zijn de oorzaken en gevolgen. Valt dit te voorkomen en vanaf wanneer is geluid schadelijk?
Gehoorschade: de stille sloper
Enkele gevolgen van gehoorschade zijn: slechthorendheid, oorsuizen of overgevoeligheid aan geluid. Zelfs de mentale en fysieke gezondheid kan er minder door worden. Denk hierbij aan duizeligheid, verhoogde hartslag, concentratieproblemen tot slaapstoornissen.
Gehoorschade door lawaai of te harde muziek komt veel voor. Personen die vaak in lawaai werken lopen groot risico op lawaai slechthorendheid. Langdurig harde muziek kan in blijvende oorschade resulteren. Wat mensen veelal onvoldoende realiseren is dat ook kort hard geluid zoals een schot, een explosie of een andere harde knal, direct al gehoorschade kan opleveren.
Gehoorschade: wat kapot is, blijft kapot.
Bij gehoorverlies veroorzaakt door intens geluid zijn de hele fijne haarcellen die in het slakkenhuis zitten deels kapot gegaan. Deze haarcellen geven bij een goed werkend oor geluid door aan de gehoorzenuw die dat op zijn beurt weer doorgeeft aan de hersenen.
Haarcellen: links een normaal oor, rechts met gehoorschade waarbij de haarcellen kapot zijn
Iedere haarcel geeft zo zijn eigen unieke toonhoogte door naar de hersenen. Hoe groter de gehoorschade, hoe meer haarcellen er kapot zijn en hoe minder goed we horen. Het oor is bovendien dan minder goed in staat om geluiden van elkaar te onderscheiden. Dat laatste is nu juist vooral belangrijk om goed te verstaan in geroezemoes, zoals op een verjaardag, in de kroeg, in een vergadering of in een drukke kantoortuin. Helaas zijn de haarcellen niet in staat te herstellen: wat kapot is, blijft kapot.
Piep in de oren of overgevoelig voor bepaalde geluiden
Als de trilharen beschadigd zijn, geven ze geen informatie meer door, waardoor je slechter hoort. Of ze geven de verkeerde informatie door, zoals een piep of ruis. Heb je wel eens een piep in je oren na het uitgaan? Dat is dit een eerste teken van gehoorschade. Die piep gaat meestal vanzelf weer over. Maar het kan ook een blijvende piep of ruis worden. Dit heet tinnitus. Ook kun je overgevoelig worden voor bepaalde geluiden, de medische term hiervoor is hyperacusis. Allemaal ernstige ziekten, waar je veel blijvende hinder van hebt.
Of en de mate waarin lawaai of muziek gehoorschade veroorzaakt is afhankelijk van hoe lang en hoe vaak we erin vertoeven en uiteraard hoe hard het lawaai of de muziek is. Ook de aard van het geluid (hoog of laag, plotse pieken) heeft invloed op de schadelijkheid ervan. Hoe hard het lawaai of de muziek is, wordt gemeten met een decibelmeter en uitgedrukt in decibel, afgekort db. Blootstelling aan te luide muziek of teveel db's kan zelfs een klaplong veroorzaken doordat te luide trillingen ervoor zorgen dat er lucht komt tussen je longen en borstkas.
Verminderde muziekbeleving
Het klinkt logisch dat mensen die last hebben van oorsuizingen, slechthorendheid of overgevoeligheid aan geluid muziek niet meer horen zoals de artiest het bedoeld heeft. Ze kunnen harde muziek vaak zelfs niet meer beluisteren omdat het pijn aan de oren doet. Maar ook wie slechts in beperkte mate last heeft van deze of andere symptomen als gehoorverlies zal een verminderde muziekbeleving ervaren. In sommige gevallen besef je soms zelfs niet dat het muziekstuk dat jij hoort eigenlijk niet zo hoort te klinken.
Communicatieproblemen met je omgeving
Het gehoor is extreem belangrijk voor menselijke interactie en communicatie. Tijdens een gesprek moet je niet alleen woorden kunnen onderscheiden maar ook intonatie en tempo. Al deze zaken samen vormen de boodschap. Door klanken of toonhoogtes te onderscheiden kunnen we horen of wat ons verteld wordt eerder waarderend is of verwijtend.
Vrienden, familie en collega’s kunnen een steun zijn voor mensen met gehoorproblemen, maar kunnen hun situatie ook negatief beïnvloeden. Ze kunnen het bijvoorbeeld vervelend vinden om alles steeds te moeten herhalen.
Veiligheidsproblemen
Het gehoor speelt ook een cruciale rol om te beseffen wat er rondom je gebeurt. Het geeft je informatie over je omgeving. Zoals een dier zijn oren gebruikt om een roofdier dat buiten zijn gezichtsveld is, op te merken, helpt het gehoor de mens om bijvoorbeeld verkeerssituaties in te schatten. Onze reacties op straat zijn vaak intuïtief aangestuurd omdat we iets speciaals zien of horen. Deze onbewuste reflexen zijn belangrijk voor onze veiligheid.
Verder kunnen we dankzij ons verfijnd gehoor geluiden en klanken onderscheiden. Hierdoor kunnen we onmiddellijk bepalen wat het geluid veroorzaakt heeft en hoe we daarop gepast kunnen reageren.
Persoonlijke problemen: depressie en isolatie
Last but not least: personen met ernstige gehoorproblemen mijden vaak sociale situaties omdat ze gesprekken niet kunnen volgen en verliezen zo soms belangrijk sociaal contact. Dat kan tot eenzaamheid leiden en soms zelfs tot depressies en maatschappelijke isolatie.
Gehoorbescherming kan veel leed voorkomen. Met adequate bescherming via kwalitatieve producten in de categorie pbm gehoorbescherming lees je meer over de diverse oplossingen. Meer over gehoorschade preventie in ons blog gehoorbescherming wat je absoluut moet weten.
Altijd op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes, acties en meer? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
