Gehoorbescherming: Wat je absoluut moet weten

Gehoorbescherming: Wat je absoluut moet weten

Slechthorendheid door teveel geluid op de werkvloer of bij te harde muziek is een veelvoorkomend issue. Bij muziekfestivals en op de werkvloer in fabrieken, de bouw, in het transport zijn geluidsniveaus vaak nog onveilig. Daarom staat de Dag van het Gehoor op 3 maart ook dit jaar weer in het teken van preventie en bewustwording.

Waarom heb je gehoorbescherming nodig?

Ook korte periodes van werkzaamheden in een lawaaierige omgeving resulteren soms al in tijdelijke gehoorvermindering, oorsuizen of het waarnemen van een pieptoon. Bij langdurige blootstelling neemt het risico op blijvend gehoorverlies toe. Op termijn kan dit slaapstoornissen, concentratieproblemen tot verminderde sociale deelname opleveren. Bovendien neemt het risico toe op ongevallen. Denk aan waarschuwingssignalen of naderend verkeerd wat dan onvoldoende opvalt.

Wanneer moet je gehoorbescherming dragen?

Voor gehoorschade preventie zijn maatregelen om het geluid bij de bron te verminderen het beste. Denk o.a. aan de inzet van stillere machines. Als dit onvoldoende is, zijn collectieve maatregelen nodig, zoals het isoleren van schadelijke geluidsbronnen. Als dat niet genoeg is, zijn op de werkvloer Arbo maatregelen vereist. Mocht ook dit nog onvoldoende zijn dan dient gehoorbescherming gebruikt worden. 

Bij welk geluidsniveau is gehoorbescherming verplicht?

Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Om met een verschillende gevoeligheid van het oor voor diverse frequenties rekening te houden, wordt de belasting van geluid op het oor ook gemeten met een zogenoemde A-filter. De eenheid van het geluidsniveau wordt dan uitgedrukt in dB(A).


bron:bouwtotaal 

In de Arbowet telt 80 dB(A) als veilige grenswaarde voor geluid. De vuistregel: als je op 1 meter afstand een spreker niet meer kunt verstaan, ligt het geluid boven deze dB(A) norm. Risico op blijvende gehoorschade begint bij een dagelijkse blootstelling boven de 80 dB(A). Werkgevers zijn dan ook wettelijk verplicht om (gehoor)schade bij personeel te voorkomen. Werknemers of bezoekers van muziekfestivals hebben uiteraard zelf ook verantwoordelijkheid.

Decibel impact tabel:

wet kent de volgende regels over geluid:

• Bij blootstelling aan een dagelijkse dosis boven de 80 dB(A) moet de werkgever gehoorbeschermers beschikbaar stellen.
• Bij dagelijkse blootstelling aan een dosis boven de 85 dB(A) zijn werknemers verplicht om gehoorbeschermers te dragen. Bovendien dient een Plan van Aanpak te worden gemaakt.
• Als de grenswaarde van 87 dB(A) wordt overschreden (gemeten in het oor, dus rekening houdend met de gehoorbeschermers), moet er direct voor gezorgd worden dat het geluid onder deze grenswaarde wordt gebracht.
• Werkgevers moeten hun personeel voldoende voorlichten over de gevaren van geluid.
• Werknemers hebben recht op een gehoortest om vast te stellen dat de getroffen maatregelen effectief zijn. 

Dagelijkse dosis geluid 

Bij het bepalen van de dagelijkse dosis geluid gaat de wet uit van een werkdag met 8 uur per dag. De belasting als gevolg van geluid valt terug te dringen door werknemers minder lang bloot te stellen aan geluid. Praktische tips om gehoorschade te voorkomen lees je op ons gehoorschade preventie blog.

Duur belasting geluid

Je kunt al problemen met je oren krijgen als je 8 uur per dag wordt blootgesteld aan 80 dB(A). Dit is voor de duidelijkheid al het geval bij stadsgeluid. Deze belasting heb je dan ook dikwijls niet in de gaten. Bij een kleine toename van 3 db(A) is de maximaal belastbare tijd opeens nog maar 4 uur. Bij heel hard geluid heb je al direct gehoorschade. Er is een arbeidsomstandighedenwet die dit vastlegt.

Geluidsniveau meten

Een normaal gesprek heeft een geluidsniveau van ongeveer 60 dB(A). Als je binnen een straal van een meter niet verstaanbaar kunt zijn zonder stemverheffing, bestaat er kans op lawaaidoofheid. Het exacte geluidsniveau kan gemeten worden met behulp van een decibelmeter. 

Dempingswaarde

Gehoorbescherming op de werkvloer moet het geluid dempen tot onder de grens van 80 dB(A). Meestal wordt gestreefd naar een geluidsniveau tussen de 70 en 80 dB(A) omdat te veel demping ook nadelen kan hebben. Dit kan bijvoorbeeld problemen veroorzaken bij communicatie of het waarnemen van alarmen. Bovendien kan men zich afgesloten voelen van de omgeving. De maximale demping van gehoorbescherming is ongeveer 39 decibel (dB).

SNR-waarde

SNR staat voor Single Number Rating en geeft de dempingswaarde van de gehoorbescherming aan. Laboratoria testen de gehoorbescherming en bepalen de SNR-waarde. Hoe hoger de SNR-waarde, hoe groter de demping. Om het geluidsniveau op het gehoor te berekenen, trek je de SNR-waarde af van het gemiddelde geluidsniveau in de werkomgeving.

De SNR-waarde van een product geeft de gemiddelde demping voor het voor het menselijke gehoor relevante frequentiebereik weer (125 tot 8.000 Hz). Zo zorgt een SNR-waarde van 35 dB er bijvoorbeeld voor dat een geluidsniveau van 100 dB (bijv. in een typische discotheek) tot 65 dB wordt gedempt.

Soorten gehoorbescherming

Er zijn verschillende soorten gehoorbescherming, zoals oordoppen/oorpluggen en oorkappen. Elk soort heeft zo zijn specifieke eigenschappen. Welke gehoorbescherming je het best kan aanschaffen, is afhankelijk van onder meer de werkzaamheden en benodigde functionaliteiten. 

Oorkappen

Oorkappen beschermen je oren volledig tegen allerlei omgevingsgeluid. Voor bouwvakkers en bijvoorbeeld medewerkers in de transport en logistiek is een gehoorkap vaak noodzakelijk. Bij een goede aansluiting rondom de oren is de demping ongeveer 30 dB(A).

Gehoorkappen zijn verkrijgbaar met een hoofdband nek en een helmbevestiging. Dit is ideaal voor de  werkomgeving waarin zowel gehoorbescherming als hoofdbescherming nodig is.

Oordoppen

Om het geluid buiten te sluiten zijn oordoppen eenvoudig te plaatsen in de gehoorgang. Universele veiligheidsoordoppen passen iedereen. Deze dienen wel goed te worden ingebracht. Wanneer de gehoorgang onvoldoende is afgesloten kan wel geluidslekkage ontstaan en dan is de demping onvoldoende

Welke vorm van gehoorbescherming het beste is, hangt onder andere af van de aard van het werk en benodigde functionaliteiten.